Kervarker
 Abaoe 1995 Brezhoneg  ·  Français  ·  English  ·  Español  ·  Deutsch  
Kervarker
· Página Inicial
· Sobre nosotros
· FAQ

Aprender y descubrir
· Curso de bretón en línea
· Oraciones bretonas
· Cuentos en bretón simplificado

Diccionarios y gramáticas
· Breve compendio de gramática
· Refranes
· Nombres bretones
· Favereau online

Historia
· ¿ Qué es la lengua bretona ?

Yezhadur

Breve compendio de gramática bretona

Spered ar yezh

Ar c'hemmadurioù

Las mutaciones

Y1. Las mutationes después del artículo

Las mutationes después del artículo en los sustantivos
singulares plurales
Suavizadas o sea:
  1. K - G
  2. P - B
  3. T - D
  4. G - C'H
  5. GW - W
  6. B - V
  7. M - V
Los sustantivos femeninos singulares.
Ejemplos :
Kador, ar gador
Paner, ar baner
Taol, an daol
Godell, ar c'hodell
GWerenn, ar werenn
Bag, ar vag
Merc'h, ar verc'h
Excepciones :
  1. Dor, an nor
  2. Plac'h, ar plac'h
Los sustantivos masculinos plurales de personas.
Ejemplos :
Kelennerien, ar gelennerien
Paotred, ar baotred
Tud, an dud
Gallaoued, ar c'hallaoued
GWerzherien, ar werzherien
Bugale, ar vugale
Mistri, ar vistri
Excepciones :
  1. Tadoù, an tadoù
  2. Testoù, an testoù
  3. Priedoù, ar priedoù
Mutación de sólo K : K - C'H
Los sustantivos masculinos singulares.
Ejemplos :
Kelenner, ar c'helenner
Ki, ar c'hi
Penn, ar penn
Ti, an ti
Los otros sustantivos plurales.
Ejemplos :
Kador, ar c'hadorioù
Kelennerezed, ar c'helennerezed
Bag, ar bagoù
Merc'h, an merc'hed

Caso particular : La palabra tra que es masculinas sufre mutación como si fuera feminina ; lo mismo ocurre con su adjetivo epíteto : Tra, an dra ; An dra vat

Y2. Las mutaciones del adjetivo epíteto

El adjetivo epíteto de un sustantivo féminino singular o masculino plural de persona sufre mutación (por suavización). Exemples :
  • B/V
    Ar baotred vras
  • M/V
    Tud vat
  • K/G
    levezon greñv
    Mamm gozh
Excepciones :
  1. Junto a plac'h que no sufre mutación, su epíteto sí la experimenta (por suavización). Ejemplos :
    Ur plac'h vat
    ur plac'h vrav
  2. Las consonantes K,P,T, al principio de un epíteto no sufren mutación a no ser que el sustantivo que lo precede termine en L,M,N,R,V o en vocal. De este modo tenemos:
    • an dud kozh
      pero ar vugale glañv
    • ar baotred pennek
      pero ar vistri binvidik
    • ar soudarded trist
      pero ar gelennerien dev
    • ar plac'h koant
      pero ar plac'h vrav

Y3. El complemento del sustantivo y la aposición

Sufren mutación en las mismas condiciones que el epíteto :
  • K/G
    un daol goad
    pero paotred Kerne
  • P/B
    ul loa-bod
    pero loaioù-pod
  • B/V
    labourerien vreizh ...

Y4. Las mutaciones ordinarias

Se producen depués de da (a, con, de, en, por), da (tu, tus), e (su, sus), a (de), a (partícula verbal). Ce sont :
  1. K - G
    Kemper, da Gemper
  2. T - D
    Tregastell, da Dregastell
  3. P - B
    Penmarc'h, da Benmarc'h
  4. G - C'H
    Gourin, da C'Hourin
  5. GW - W
    Gwened, da Wened
  6. B - V
    Brest, da Vrest
  7. M - V
    Mur, da Vur
  8. D - Z
    Dinan, da Zinan

Y5. Mutaciones mixtas

Se producen después de o (gerundio), e (partícula verbal). Estas son :
  1. G - C'H
    gortoz, o c'hortoz
  2. GW - W
    gwelout, o welout
  3. B - V
    butuniñ, o vutuniñ
  4. M - V
    mont, o vont
  5. D - T
    debriñ, o tebriñ

Y6. Las mutaciones después de los posesivos

Posesivo Mutaciones
Ma K/C'H : P/F : T/Z
Da E K/G : P/B : T/D G/C'H : B/V : D/Z GW/W : M/V
He (hec'h) K/C'H : P/F : T/Z
Hon (hor, hol) K/C'H : (P/F : T/Z)
Ho (hoc'h) G/K : B/P : D/T
O K/C'H : P/F : T/Z
¡ Atención ! Si los posesivos de la primera y segunda persona del singular están precedidos de la preposición da da (a, con, de, por) o e (en), se producen contracciones así como cambios de la naturaleza de las mutaciones :
  1. Da + ma = d'am : mutaciones como después de ma excepción P
  2. E + ma = em : idem
  3. Da + da = d'az : mutaciones como después de ho
  4. E + da = ez : idem
Breve compendio de gramática bretona
· Ar c'hemmadurioù
· Kontañ
· An deiziad